ADR - info

Każdy materiał niebezpieczny sklasyfikowany zgodnie z przepisami ADR ma nadany czterocyfrowy numer UN poprzedzony literami UN. Jeżeli więc w dokumentach przewozowych w opisie towaru umieszczony został taki numer poprzedzony symbolem UN to mamy do czynienia z obrotem materiałem niebezpiecznym, który podlega specjalnym przepisom dotyczącym transportu, załadunku, rozładunku i magazynowania.

Ponadto informacje dotyczące klasyfikacji substancji według przepisów ADR są zawarte w punkcie 14 karty charakterystyki danego towaru. Jeśli tam również widnieje numer UN to świadczy o tym, że jest to materiał niebezpieczny!

Doradca ADR - Doradca ds. bezpieczeństwa transportu drogowego towarów niebezpiecznych. Głównym zadaniem doradcy jest wprowadzanie procedur nadzorujących czynności związane z przygotowaniem, nadaniem i przewozem materiałów niebezpiecznych oraz śledzenie zgodności tych działań z wymaganiami określonymi w umowie ADR i ustawie o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Doradca taki może być podmiotem niezależnym od przedsiębiorcy działającym na podstawie odpowiedniej umowy.

Świadectwo doradcy otrzymuje osoba, która:

• posiada wykształcenie wyższe;
• nie była skazana za przestępstwo umyślne przeciwko wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu oraz bezpieczeństwu powszechnemu;
• ukończyła kurs doradcy;
• zdała egzamin przed komisją egzaminacyjną działającą przy Dyrektorze TDT

Umowa ADR (The European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road.) to europejska umowa dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (ADR) sporządzona w Genewie 30 września 1957 r. została opracowana i wydana przez Europejski Komitet Transportu Wewnętrznego, przez Polskę Umowa ADR została ratyfikowana w 1975 r. Przepisy ADR są nowelizowane w cyklu dwuletnim. Najnowsza wersja ADR pochodzi z 01.01.2019 r.

Towary niebezpieczne podlegające przepisom ADR dzielą się na 13 klas wyodrębnionych na podstawie zagrożenia dominującego. Towarom tym zostały przypisane indywidualne lub grupowe numery rozpoznawcze UN. Poza zagrożeniem dominującym, odpowiadającym nazwie klasy towar niebezpieczny może charakteryzować się zagrożeniem dodatkowym – jednym lub kilkoma.

KLASA

1 – Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałami wybuchowymi
2 - Gazy
3 - Materiały zapalne ciekłe
4.1 - Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne, materiały polimeryzujące i materiały wybuchowe odczulone stałe
4.2 - Materiały podatne na samozapalenie
4.3 - Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
5.1 - Materiały utleniające
5.2 - Nadtlenki organiczne
6.1 - Materiały trujące
6.2 - Materiały zakaźne
7 - Materiały promieniotwórcze
8 - Materiały żrące
9 - Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2019, poz. 382 ze zm.) roczne sprawozdanie może sporządzić jedynie doradca ADR podpisując je imieniem i nazwiskiem oraz wskazując numer świadectwa doradcy. Obowiązek złożenia rocznego sprawozdania ADR dotyczy w szczególności przewoźnika, załadowcy, rozładowującego, jak również pakującego i rozlewającego (napełniającego cysterny) towary niebezpieczne. Wzór rocznego sprawozdania określa stosowne rozporządzenie. Oryginał sprawozdania każdego roku należy złożyć do Inspekcji Transportu Drogowego (ITD) nie później niż do 28 lutego. Kopię sprawozdania przechowuje przedsiębiorca przez minimum 5 lat. Niezłożenie sprawozdania do Inspekcji Transportu Drogowego w ustawowym terminie jest karalne. Jeżeli nie upłynęło 14 dni – 200 zł, jeżeli upłynęło co najmniej 14 dni – 2.000 zł, jeżeli upłynęły co najmniej 3 miesiące – 5.000 zł.

Zgodnie z przepisami międzynarodowej umowy ADR osoby zatrudnione przez uczestników przewozu, których obowiązki dotyczą przewozu towarów niebezpiecznych, powinny zostać przeszkolone w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, stosownie do ich odpowiedzialności
i obowiązków.

Wymaganie dotyczy w szczególności:

• pracowników magazynowych dokonujących pakowania, załadunku lub rozładunku materiałów niebezpiecznych
• wydających przesyłki
• zatrudnionych w firmach spedycyjnych
• kierowców przewożących materiały niebezpieczne, a niepodlegających szkoleniu kursowemu
• sporządzających dokumentację przewozową.

Zgodnie z międzynarodową umową ADR przedsiębiorca zobowiązany jest zapewnić, aby każdy pracownik został przeszkolony przed podjęciem obowiązków związanych z towarami niebezpiecznymi. Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia jest zaświadczenie wystawione np. przez doradcę ADR, które powinno być przechowywane przez przedsiębiorcę i udostępniane pracownikowi lub organom kontrolnym na ich wniosek. Dokumenty należy weryfikować przy podejmowaniu nowego zatrudnienia. Szkolenia ADR dla osób zaangażowanych w przewóz towarów niebezpiecznych powinny być okresowo uzupełniane szkoleniem doskonalącym, uwzględniającym zmiany w przepisach. 

Raport powypadkowy ADR należy sporządzić jeśli podczas załadunku, rozładunku lub przewozu towarów niebezpiecznych miał miejsce poważny wypadek lub awaria. Raport sporządza doradca ADR zgodnie z określonym wzorem do Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego (właściwego ze względu na miejsce wystąpienia zdarzenia), uwzględniając odpowiednie kryteria zaliczenia zdarzenia do wypadku lub awarii.

Wszyscy uczestnicy przewozu drogowego towarów niebezpiecznych dużego ryzyka tj. przewoźnicy, nadawcy, załadowujący, napełniający, pakujący i odbiorcy powinni opracować, wdrożyć i stosować plan ochrony towarów niebezpiecznych dużego ryzyka. Towarami niebezpiecznymi dużego ryzyka są towary, które mogą być użyte, niezgodnie ze swoim przeznaczeniem, w zamachach terrorystycznych i spowodować poważne następstwa w postaci licznych ofiar lub masowych zniszczeń. Ich rodzaje i ilości są wskazane w międzynarodowej umowie ADR.

Przed rozpoczęciem przewozu towarów niebezpiecznych, przewoźnik powinien dostarczyć załodze pojazdu instrukcje pisemne. Instrukcje ADR powinny być sporządzone w języku zrozumiałym dla każdego członka załogi pojazdu. Jeżeli załoga pojazdu posługuje się jednym językiem to wystarczy jeden egzemplarz instrukcji. Instrukcje pisemne powinny być przechowywane w kabinie kierowcy, w miejscu łatwo dostępnym. Załoga pojazdu zobowiązana jest do sprawdzenia jakie towary niebezpieczne zostały załadowane oraz jakie czynności i wyposażenie na podstawie nalepek ostrzegawczych zostały określone dla przewożonych towarów.

Przy transporcie drogowym materiałów niebezpiecznych obowiązują odpowiednie dokumenty wymagane na podstawie międzynarodowej umowy ADR . Dotyczy to zarówno transportu krajowego, jak i międzynarodowego. Wiedza na temat wymaganych dokumentów oraz doświadczenie, jak je prawidłowo wypełnić jest kluczowa, w szczególności w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych. Podstawowymi dokumentami przewozowymi w transporcie drogowym ADR są:

• list / dokument przewozowy,
• certyfikat pakowania kontenera / pojazdu,
• instrukcje pisemne kierowcy,
• zaświadczenie ADR o przeszkoleniu kierowcy,
• świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych,
• kopia świadectwa dopuszczenia przez właściwą władzę dla niektórych towarów niebezpiecznych.

Podstawowym dokumentem w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych jest dokument przewozowy ADR, który winien zawierać następujące informacje:

• numer UN towaru, poprzedzony literami UN,
• prawidłową nazwę przewozową,
• numery wymaganych nalepek, przy czym numery nalepki drugiej i następnych (o ile występują) powinny być podane w nawiasie,
• grupę pakowania, o ile występuje, może ona być poprzedzona literami „GP”
• kod ograniczeń przewozu przez tunele, o ile występuje, podany w nawiasie,
• liczbę i opis sztuk przesyłki,
• ilość całkowitą,
• nazwę i adres nadawcy oraz odbiorcy.

W przewozie międzynarodowym list przewozowy ADR powinien być wypełniony w języku urzędowym państwa nadania, a ponadto – jeżeli język ten nie jest językiem angielskim, francuskim lub niemieckim – w języku angielskim, francuskim lub niemieckim.

Uczestnicy przewozu towarów niebezpiecznych powinni przedsięwziąć odpowiednie środki bezpieczeństwa, stosownie do natury i zakresu dających się przewidzieć zagrożeń, w celu zapobieżenia szkodom i urazom oraz, jeżeli to konieczne, w celu zminimalizowania ich skutków. Uczestnicy przewozu powinni, w każdym przypadku, stosować się do odpowiednich wymagań ADR.

Międzynarodowa umowa ADR definiuje następujących uczestników drogowego przewozu materiałów niebezpiecznych:

• Główny uczestnik przewozu:
  • Nadawca
  • Przewoźnik
  • Odbiorca
    
    
• Inni uczestnicy przewozu:
  • Załadowca
  • Napełniający
  • Użytkownik kontenera-cysterny/cysterny przenośnej
  • Rozładowca